OSMANLI ORDU ESNAFI

Osmanlı'da Türk ordusu sefere çıkacağı zaman, bütün zanaat ehli ve esnaf ordunun ihtiyacını temin etmekle mükellef tutulmuştu. Ordu ile beraber gidecekler loncalarınca tayin ve tespit edilirlerdi. Bunlara Ordu Esnafı denirdi.

Ordu esnaflığı karlı lakin riskli iş idi. Zaferlerde, bozgunlarda tüm malları, ağırlıkları, seyyar dükkanları, düşmandan evvel düşmana kalamasın diyerekten bozulan asker tarafından yağma edilirdi. Bunlar bazen giyim eşyaları, bazen cariyeler v.s zilyetliği edinilirdi. İmparatorluk payıtahtı İstanbul şehrinin esnafı ve zanaat ehli genelde iki, üç gün devam eden büyük bir alay gösterirdi. Buna 'Ordu Alayı' denirdi ki IV.Murad zamanındaki geçiş alayı ve 18. yüzyıl Lale devri zamane Şair Seyyid Vehbi Üçüncü Ahmed'in şehzadesine yaptırdığı büyük sünnet düğünü münasebetiyle meşhurlardandır. Padişahlar Ordu Alayını saray sürunun Soğukçeşmede Babiali 'Sadaret sarayı' karşısındaki Alay köşkünden seyrederlerdi.

Evliya Çelebi'nin tasvir ettiği büyük ordu ve esnaf alaylarının anlatımınca, der ki; Cümle alay çavuşları ellerinde başı eğri değnek dillerinde virdi Davudi olduğu halde küheylan atlara binip altışar pareyancık lar ve günagun zillerle atlarını bezedip kendileri dahi günagu fahir kumaşlar giyip Ya Süphan! sadasile cadde üzerinde dururlar ve askeri alaya teşvik ederler Evvela Tahir subaşı ve lağımcıbaşı ağa ve ardları sıra cümle içoğlanları ve onların ardından sekiz kat mehtername çalarak acemi oğlanları, arayıcı esnafı,mezarcılar, lağımcılar, salahorlar, lağımcıbaşı teberdarları geçer… Alay da bunların önce geçmesi yolların temizlenmesi içindir.Ondan sonra ordu pazarı geçmeye başlar ki muhtelif zamane birçok esnaflar sırasıyla geçişte bulunurlardı.

Araştırmacı Yazar
Volkan Yaşar Berber